Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Łomży

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 lutego 2019 r.

Sąd Rejonowy w Łomży V Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: SSR Małgorzata Jędrzejewska

Protokolant: Jadwiga Wałkuska

po rozpoznaniu w dniu 15 lutego 2019 r. w Łomży

sprawy z powództwa S. Z. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) w Ł.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  Zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda S. Z. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) w Ł. kwotę 7.710,95 zł (siedem tysięcy siedemset dziesięć złotych dziewięćdziesiąt pięć groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za okres od dnia 31.03.2017 r. do dnia zapłaty.

II.  W pozostałym zakresie powództwo oddala.

III.  Ustala, że koszty procesu w 62 % ponosi pozwany (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W., przy czym szczegółowe wyliczenie kosztów procesu pozostawia referendarzowi sądowemu.

UZASADNIENIE

Powód S. Z. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) w Ł. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 12.453,75 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 31.03.2017 r. do dnia zapłaty i kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazał, że w dniu 29.12.2016 r. doszło do kolizji drogowej pojazdu marki B. o nr rej. (...), użytkowanego przez poszkodowaną J. K., która zgłosiła szkodę
w Zakładzie (...) z tytułu ubezpieczenia OC sprawcy kolizji, która została rozliczona jako całkowita. Poszkodowana zawarła z powodem w dniu 3.01.2017 r. umowę najmu pojazdu zastępczego, za co została wystawiona Faktura VAT nr (...) z dnia 20.03.2017 r. na kwotę 13.972,80 zł brutto za 71 dni najmu. Powód wskazał, że uzasadniony czas wynajmu po szkodzie obejmuje okres do dnia otrzymania decyzji z tytułu szkody całkowitej z dnia 14.03.2017 r. powiększony o jeden dzień niezbędny na zakup nowego pojazdu. Poszkodowana J. K. w dniu 3.01.2017 r. zawarła z powodem umowę cesji wierzytelności prawa do zwrotu kosztów najmu auta zastępczego. Poszkodowana nie dysponowała innymi pojazdami, a pojazd przed kolizją był wykorzystywany do dojazdów do pracy i załatwiania spraw osobistych. Mimo zgłoszenia szkody przez poszkodowaną, zawiadomienia ubezpieczyciela o cesji wierzytelności, a następnie kierowania wezwań do zapłaty, strona pozwana uznała roszczenie jedynie w części co do kwoty 1.519,05 zł brutto. Pozwany zweryfikował stawkę dzienną czynszu najmu z kwoty 196,80 zł brutto do kwoty 116,85 zł brutto oraz czas trwania najmu pojazdu zastępczego z 71 dni na 13 dni. W związku z powyższym do zapłaty pozostaje kwota dochodzona pozwem z wraz z odsetkami.

Referendarz Sądowy Sądu Rejonowego w Łomży nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 2.10.2017 r. sygn. akt V GNc 1120/17 uwzględnił żądanie pozwu w całości (k.-25).

Pozwany (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty wnosząc o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na swoją rzecz od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany nie kwestionował swojej odpowiedzialności za przedmiotową szkodę, a jedynie niezasadność okresu najmu i wysokość dobowej stawki za wynajem pojazdu zastępczego. Ponadto wskazał, iż z uwagi na fakt, iż uszkodzony pojazd poszkodowanej J. K. był ubezpieczony w (...) w P., szkoda była likwidowana w tym towarzystwie ubezpieczeniowym nr szkody (...). Likwidacja szkody została przeprowadzona zgodnie z wiążącą (...) S.A. wielostronną umową o współpracy w zakresie bezpośredniej likwidacji szkód, zawartą w marcu 2015 r. Pozwany, który odpowiada za sprawcę zdarzenia nie likwidował tej szkody bezpośrednio. Z informacji jakie pozwany posiada wynika, że dla poszkodowanej była składana propozycja wynajmu pojazdu zastępczego przez (...) w kwocie 98 zł netto. Zdaniem pozwanego zasadny okres najmu w niniejszej sprawie powinien obejmować 13 dni, tj. czas od dnia szkody do dnia otrzymania informacji o kwalifikacji szkody całkowitej oraz dodatkowe 7 dni na zagospodarowanie wraku samochodu.

Sąd Rejonowy w Łomży ustalił i zważył, co następuje:

W dniu 29.12.2016 r. doszło do kolizji drogowej pojazdu marki B. o nr rej. (...), użytkowanego przez J. K..

Pojazd sprawcy kolizji był ubezpieczony w ramach ubezpieczenia OC w pozwanym (...) S.A. z siedzibą w W. (okoliczność bezsporna).

Pojazd poszkodowanej zaś był ubezpieczony w (...) w P., do którego w dniu 2.01.2016 r. zgłosiła szkodę (akta szkody k.-47).

(...) w P. proponowało poszkodowanej najem pojazdu zastępczego z firmy współpracującej segmentu D w kwocie 98 zł netto za dobę (korespondencja mailowa k.-38-41, informacja k.-43).

Poszkodowana J. K. w dniu 3.10.2017 r. zawarła z powodem S. Z. prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą (...) w Ł. umowę najmu pojazdu zastępczego marki R. (...) o nr rej. (...) ze stawką po 160 zł netto za dobę (umowa k.-3, ogólne warunki umowy najmu pojazdu zastępczego k.-10-13, cennik pojazdów zastępczych k.-14).

Poszkodowana J. K. w dniu 3.10.2017 r. zawarła z powodem S. Z. prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą (...) w Ł. umowę cesji wierzytelności z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego (umowa k.-18, oświadczenie k.-19, protokół zdawczo odbiorczy pojazdu zastępczego k.-20).

Za powyższą usługę powód wystawił Faktura VAT nr (...) z dnia 20.03.2017 r. na kwotę 13.972,80 zł brutto za 71 dni najmu (faktura k.-15).

(...) w P. decyzją z dnia 30.02.2017 r. przyznało poszkodowanej kwotę 1.519,05 zł tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego za 13 dni ze stawką po 95 zł netto (decyzja k.-21).

Uszkodzony pojazd był używany przez poszkodowaną J. K. do dojazdów do pracy oraz codziennych czynności. Nie posiadała w tym czasie żadnego innego samochodu, którym mogłaby się poruszać (zeznania świadka J. K. k.-50v,111v).

W ocenie Sądu powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Powód S. Z. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) w Ł. dochodził od pozwanego towarzystwa ubezpieczeń zapłaty kwoty 12.453,75 zł tytułem zwrotu kosztów wynajęcia przez zbywcę wierzytelności pojazdu zastępczego.

W niniejszej sprawie odpowiedzialność pozwanego opiera się na umowie OC zawartej przez posiadacza pojazdu, który był sprawcą powstałej szkody.

Zgodnie z art. 822 § 1 kc przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Zgodnie z § 2 jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia. Zgodnie zaś z § 4 powołanego artykułu uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela.

W niniejszej sprawie odpowiedzialność strony pozwanej za przedmiotową szkodę nie budziła wątpliwości i była bezsporna. Ubezpieczyciel nie kwestionował swej odpowiedzialności, to jest obowiązku pokrycia kosztów wynajmu pojazdu zastępczego. Odpowiedzialność odszkodowawcza wynikała z faktu zawarcia przez sprawcę zdarzenia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej pojazdów mechanicznych z pozwanym towarzystwem ubezpieczeń.

W myśl art. 361 § 1 kc zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Powołany wyżej przepis ujmuje zatem związek przyczynowy jako konieczną przesłankę odpowiedzialności odszkodowawczej, przy czym ogranicza odpowiedzialność tylko do normalnych, a zatem typowych, występujących zazwyczaj, następstw działania lub zaniechania, z których wynikła szkoda.

Stwierdzenie zaistnienia adekwatnego związku przyczynowego następuje przy pomocy kwalifikowanego testu condicio sine qua non, który przeprowadza się dwuetapowo. Na wstępie ustala się, czy określony skutek pojawiłby się także wtedy, gdyby nie zaistniało zdarzenie, określane jako przyczyna szkody. Negatywna odpowiedź na to pytanie pozwala przejść do drugiego etapu, sprowadzającego się do badania i ustalania normalności powiązania. Następstwo ma zaś normalny charakter wówczas, gdy pojawienie się danej przyczyny każdorazowo obiektywnie zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia określonego skutku, co sprowadza się do tego, iż szkoda jest zwykle następstwem tego zdarzenia. Oceny zaś, czy dany skutek jest normalny oraz poniesienie określonych kosztów mieści się w ramach szkody i normalnego związku przyczynowego, należy dokonywać na podstawie całokształtu okoliczności konkretnej sprawy, przy uwzględnieniu indywidualnej sytuacji poszkodowanego i zasad doświadczenia życiowego (uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20.02.2002 r., sygn. V CKN 908/00).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, a przede wszystkim przeprowadzając test condicio sine qua non należy stwierdzić, że konieczność najmu samochodu zastępczego wynikła z faktu uszkodzenia pojazdu podczas wypadku drogowego. Poszkodowana J. K. użytkowała na co dzień uszkodzony pojazd w celu dojazdów do pracy i innych codziennych czynności, co potwierdzają jej zeznania (k.- 50v,111v). Możliwość tę utraciła na skutek przedmiotowego zdarzenia i niewątpliwie przysługiwało jej prawo do wynajęcia pojazdu zastępczego celem likwidacji skutków zaistniałej szkody. W związku z powyższym, Sąd stanął na stanowisku, że w okolicznościach niniejszej sprawy wynajęcie przez poszkodowaną pojazdu zastępczego było co do zasady uzasadnione i było naturalnym następstwem uszkodzenia pojazdu.

Sąd po analizie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego stanął na stanowisku, że 71 dniowy okres najmu był okresem,
w którym zachodziła potrzeba korzystania przez poszkodowaną z pojazdu zastępczego. Sąd posiłkował się w tym względzie ustaleniami biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej, ruchu drogowego i wypadków drogowych S. S., dokonanymi w opinii z dnia 16.08.2018r. (k.-69-76) oraz opinii uzupełniającej z dnia 8.11.2018 r. (k.-94-97), sporządzonej w odpowiedzi na zarzuty, zgłoszone do opinii głównej przez pełnomocnika pozwanego w piśmie procesowym z dnia 6.09.2018 r. (k.-84-85).

Biegły bowiem stwierdził, iż okres zasadności niezbędnego czasu najmu pojazdu zastępczego w niniejszej sprawie powinien trwać od dnia zaistnienia szkody (29.12.2016 r.) do dnia wpłynięcia kwoty odszkodowania na konto poszkodowanej (16.03.2017 r.) z uwzględnieniem dodatkowych 3 dni w celu zakupu innego pojazdu. Uszkodzony pojazd pochodził z roku produkcji 1997 i należał do segmentu pojazdów klasy E, czyli pojazdów typu „wyższa klasa średnia”. Przedmiotowa kolizja miała miejsce w grudniu 2016 r., czyli w okresie około 19-letniego użytkowania pojazdu. Rynek wynajmu samochodów osobowych w tym okresie oferował pojazdy nowe i maksymalnie 3-letnie. Pojazd wynajęty i pojazd poszkodowanej znacznie różniły się między sobą - w odniesieniu do wymiarów, komfortu, wyposażenia, estetyki wykonania itp. Zgodnie z umową wynajmu pojazdu zastępczego oraz protokołem zdawczo-odbiorczym pojazdu zastępczego, najemca przejechał w rzeczywistym okresie wynajmu dystans 1796 kilometrów. Na podstawie zgromadzonych własnych badań rynku dotyczącego wypożyczalni samochodów, uzyskanych informacji podczas kontaktów z zamieszczonymi w opinii wypożyczalniami, biegły ustalił, iż minimalna stawka za wynajem pojazdu klasy E na rynku lokalnym wynosiła 260 zł brutto za dobę, maksymalna stawka wyniosła 520 zł brutto za dobę oraz średnia stawka wyniosła 330 zł brutto za dobę.

Biegły w odpowiedzi na zarzuty do powyższej opinii, zgłoszone przez pełnomocnika pozwanego w piśmie procesowym z dnia 6.09.2018 r. (k.-84-85) w opinii uzupełniającej z dnia 8.11.2018 r. (k.-94-97) dokonał analizy rynku wynajmu pojazdów zastępczych na terenie województwa (...), z uwzględnieniem zasad wynajmu pojazdu zastępczego klasy C, okres wynajmu do 3 miesięcy oraz warunki najmu bez limitu przejechanych kilometrów. Na podstawie powyższej analizy ustalił, iż minimalna stawka za wynajem pojazdu klasy C na rynku lokalnym wynosiła 100 zł brutto za dobę, maksymalna stawka wyniosła 180 zł brutto za dobę oraz średnia stawka wyniosła 130 zł brutto za dobę. Biegły ponadto podtrzymał swoje stanowisko przedstawione w opinii podstawowej, dotyczące uzasadnionego okresu wynajmu pojazdu zastępczego, stwierdzając, że są one zgodne z regułami zawartymi w art. 363 § 1 kc. Według biegłego fakt podjęcia decyzji o kwalifikacji szkody jako całkowita oraz wskazanie wysokości tej szkody nie jest równoznaczne z powstaniem możliwości odtworzenia przez poszkodowanego korzystania ze zniszczonej rzeczy. Stwierdził również, że wysokość szkody z tytułu najmu pojazdu zastępczego nie powinna być uzależniona od wysokości szkody z tytułu uszkodzenia pojazdu, co sugerował w zarzutach do opinii pełnomocnik pozwanego.

Zdaniem Sądu powyższe opinie biegłego sądowego są w pełni przydatne bowiem są rzetelne oraz merytoryczne. Tok rozumowania biegłego jest jasny, konkretny, pewny i pozbawiony wewnętrznych sprzeczności czy błędów logicznych. Także opinia uzupełniająca biegłego została sporządzona w sposób jasny i fachowy. Biegły w sposób umiejętny i merytoryczny odniósł się do zgłoszonych zarzutów i przekonująco podtrzymał wnioski zawarte w opinii głównej oraz uzupełniajcej.

Sąd przychylił się do stanowiska zajętego przez biegłego w zakresie ustalenia okresu najmu pojazdu zastępczego i przyjął, że wyliczony przez niego okres 81 dni jest prawidłowy i niezbędny. Należy pamiętać, że w niniejszej sprawie szkoda w przedmiotowym pojeździe została zakwalifikowana jako szkoda całkowita. Dlatego też stosownie do art. 363 § 1 kc uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego powinien być liczony od dnia wynajęcia pojazdu do dnia, w którym poszkodowana mogła obiektywnie odtworzyć możliwość korzystania z uszkodzonego pojazdu poprzez zakup innego, o podobnej wartości rynkowej. Taką możliwość uzyskała dopiero w dniu otrzymania odszkodowania od ubezpieczyciela, co miało miejsce w dniu 16.03.2017 r., co potwierdza dowód wykonania operacji (k.-108). Okres ten powinien być zwiększony o 3 kolejne dni na w celu zakupu innego pojazdu.

Sąd nie podzielił stanowiska powoda odnośnie wysokości stawki za najem pojazdu zastępczego. Zdaniem Sądu stawka wskazana przez biegłego w opinii uzupełniającej z dnia 8.11.2018 r. w kwocie 130 zł brutto za dobę za najem pojazdu klasy C, odpowiadającej klasie pojazdu wynajętego przez poszkodowaną na rynku lokalnym jest średnią stawką rynkową, adekwatną do warunków rynkowych i ekonomicznie uzasadnioną, biorąc jednocześnie pod uwagę rodzaj i klasę pojazdu zastępczego.

Podkreślić należy, że wysokość odszkodowania powinna być racjonalna - stawki najmu winny mieścić się w ekonomicznie uzasadnionych granicach. Nie ma jednakże jednej rzeczywistej dobowej stawki najmu i nie da się takiej ustalić, gdyż na rynku wynajmu pojazdów dla tej samej klasy auta, na tym samym obszarze, występuje bardzo duże zróżnicowanie dobowych stawek najmu. W takiej sytuacji można mówić jedynie o uśrednionej stawce najmu dla poszczególnych istniejących grup wypożyczalni, lub możliwej do ustalenia najniższej i najwyższej stawce najmu.

Mając powyższe na względzie w ocenie Sądu wynajem pojazdu zastępczego jako taki mieścił się w normalnych następstwach zaistnienia szkody i w granicach skutków szkodowych, podlegających wyrównaniu. Należy jednakże pamiętać, że rozważając zasadność zgłoszonego roszczenia trzeba mieć na uwadze, że niewątpliwie w zakresie zaistniałych kosztów chodzi o ekonomiczne uzasadnione wydatki a zatem koszty ustalone według cen występujących na lokalnym rynku usług (uzasadnienie uchwały SN z dnia 13.06.2003 r. III CZP 32/03). Należy również podkreślić, że przepis art. 354 § 2 kc stanowi o obowiązku wierzyciela współdziałania przy wykonaniu zobowiązania (tzw. zasada minimalizacji szkody).

Nie ulega w ocenie Sądu wątpliwości, że poszkodowana miała prawo do wyboru podmiotu wynajmującego. Dokonując jednakże wyboru winna współdziałać z ubezpieczycielem w celu minimalizacji szkody.

Mając powyższe na uwadze Sąd doszedł do przekonania, że takich działań poszkodowanej nie sposób traktować, jako współdziałanie w minimalizacji szkody. Nie przedstawiła ona bowiem żadnej okoliczności, pozwalającej na przyjęcie, że wynajem właśnie w przedmiotowym zakładzie i za przedmiotową kwotę można uznać za uzasadniony ekonomicznie i wynikający z faktycznej potrzeby.

Zdaniem Sądu zastosowana stawka nie powinna przewyższać średniej stawki stosowanej na rynku, tj. kwoty 130 zł brutto, potwierdzonej przez biegłego, który poddał obowiązujące stawki analizie w 7 wypożyczalniach na terenie B. i okolicach.

W ocenie Sądu poszkodowana miała prawo wybrać ofertę dla siebie najkorzystniejszą i umożliwiającą kompensatę zaistniałej szkody, jednakże przy braku innych okoliczności uzasadniających dokonany wybór winna uwzględnić, że koszty związane z wynajmem stanowią realne obciążenie, bowiem wynajem nie odbywa się „za darmo” i ona sama ma obowiązek podejmować działania, które nie doprowadzą do powiększenia szkody.

Dlatego też, biorąc powyższe pod uwagę, zdaniem Sądu stawka w wysokości 130 zł brutto za dobę jest średnią stawką rynkową, adekwatną do zaistniałej szkody, ekonomicznie uzasadnioną i odpowiednią dla rodzaju i klasy pojazdu zastępczego. Jej zastosowanie więc zrekompensuje przedmiotową szkodę w sposób należyty.

Powód w niniejszej sprawie dochodził odszkodowania za najem pojazdu zastępczego za okres 71 dni, który nie przekracza uzasadnionego okresu przyjętego przez Sąd na 81 dni.

Uwzględniając zatem uzasadnioną ilość dni najmu pojazdu zastępczego tj. 71 dni oraz stawkę dobowa w kwocie 130 zł, należy przyjąć, iż powodowi przysługuje odszkodowanie w kwocie 9.230 zł.

W toku postępowania likwidacyjnego poszkodowana otrzymała zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego w kwocie 1.519 zł. Dlatego też do zapłaty pozostaje kwota 7.710,95 zł, stanowiąca różnicę pomiędzy uzasadnionymi kosztami najmu pojazdu zastępczego w kwocie 9.230 zł a kwotą 1.519,05 zł, otrzymaną w toku postępowania likwidacyjnego.

Z tych względów Sąd na podstawie art. 822§ 1 kc w zw. z art. 805 kc orzekł jak w pkt. I wyroku.

Odsetki ustawowe za opóźnienie Sąd zasądził na podstawie art. 481§1 i 2 kc, zgodnie z żądaniem powoda, przyjmując za uzasadniony i usprawiedliwiony sposób ich wyliczenia wskazany w pozwie i nie kwestionowany przez pozwanego.

Koszty procesu podlegały stosunkowemu rozliczeniu na podstawie art. 100 kpc. Sąd ustalił, iż koszty procesu w 62 % ponosi strona pozwana . Szczegółowe wyliczenie kosztów zostało pozostawione na mocy art. 108 §1 kpc referendarzowi sądowemu.