Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Łomży

UZASADNIENIE

W toku postępowania w sprawie i w oparciu o zgromadzony na rozprawie materiał dowodowy Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pomiędzy B. P. prowadzącemu gospodarstwo rolne w miejscowości C. powiatu (...) a A. S. mieszkańcem J. doszło do konfliktu na tle użytkowania w 2016r. działek gruntu o nr 1/12 i 42/4 położonych w obrębie miejscowości B. powiatu (...). W toku postępowania administracyjnego prowadzonego przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Biuro Powiatowe w K. w sprawie przyznania płatności rolnośrodowiskowej A. S. w dniu 27 lipca 2018r. B. P. złożył jako autentyczną podrobioną poprzez zamianę pierwszej kartki umowę dzierżawy ww. działek gruntu zawartą ze współwłaścicielami działek E. P. i J. M. w dniu 30 grudnia 2015r. Na wezwanie organu prowadzącego postępowanie pełnomocnik E. P. M. P. złożył następnie w dniu 26 listopada 2018r. umowę dzierżawy z dnia 30 grudnia 2015r. między tymi samymi stronami i zbliżonej treści, która nie obejmowała jednakże działek (...), wobec czego w dniu 20 grudnia 2018r. kierownik Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Biura Powiatowego w K. złożyła zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa.

B. P. jest osobą niekaraną, jednakże wyrokiem Sądu Rejonowego w Łomży Zamiejscowy Wydział Karny w K. z dnia 15 lutego 2018r. (który uprawomocnił się w dniu 23 lutego 2018r.) w sprawie sygn. akt VII K 248/17 warunkowo umorzono wobec niego na okres próby dwóch lat postępowanie karne za popełnienie czynu z art. 297§1 kk w zb. z art. 270§1 kk.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie:

częściowo wyjaśnień oskarżonego B. P. (k. 97-98), zeznań świadków J. S. (k. 98), J. M. (k. 68, 109-110), M. Ś. (k. 3-4, 110-111), M. P. (k. 111-113), T. P. (k. 113), K. P. (k. 113-114) i E. P. (k. 38-39) i częściowo zeznań B. S. (k. 114), zawiadomienia (k. 1), oświadczenia (k. 6), umów dzierżawy (k. 35, 36, 51, 103, 104, 105-107, 119), odpisu wyroku (k. 37), dokumentacji (...) (k. 6-16, 54-59), pisma (k. 53), notatki (k. 24), protokołów zatrzymania rzeczy (k. 30-34, 46-50), zapytania o karalność (k. 80-81) oraz danych osobopoznawczych oskarżonego (k. 67, 71, 82-83).

Zarówno w postępowaniu przygotowawczym jak i na rozprawie oskarżony B. P. nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Na rozprawie wyjaśnił, że pierwotna umowa dzierżawy z dnia 30 grudnia 2015r. została napisana przez państwa P. i jej przedmiotem było siedem działek. On wówczas powiedział, że będzie dzierżawił również dwie pozostałe działki, gdyż B. S. poinformowała go, że nie będzie ich użytkować i w niedługim czasie po tej umowie M. P. przywiózł mu umowę na dziewięć działek. Obie umowy zostały podpisane w dwóch egzemplarzach, z których jeden pozostał u niego, a drugi zabrał M. P.. Umowę na dziewięć działek złożył w agencji, gdyż w 2016r. użytkował wszystkie te działki. Wyjaśnił, że właściciele gruntu nic mu nie mówili o planach zalesienia działek (k. 97-98).

Zdaniem Sądu wyjaśnienia oskarżonego B. P. zasługują na wiarę wyłącznie w części, w której przyznał się do złożenia umowy dzierżawy opiewającej na dziewięć działek (w tym działki o nr (...)) w postępowaniu administracyjnym prowadzonym przez Biuro Powiatowe (...) w K., natomiast nie sposób uznać je za wiarygodne w zakresie twierdzeń, że umowa ta jest umową oryginalną. Przeczą temu bowiem zarówno jego wyjaśnienia, jak i zeznania świadków J. S., M. P. i J. M. oraz analiza treści sporządzonych umów.

Świadek J. S. potwierdziła wyjaśnienia swego ojca, że początkowo miał on obrabiać siedem działek, więc została sporządzona umowa tylko na te działki. Podała, że później wyszła historia z panią S. i ojciec poprosił właścicieli o nową umowę. Umowa ta obejmująca już wszystkie dziewięć działek została podpisana ok. 2-3 tygodnie później. Dodała, że było sporo umów przywożonych przez P. (k. 98).

Świadek J. M. zeznał, że posiadał tylko umowę, której przedmiotem było siedem działek, gdyż na dwie pozostałe działki była zawarta jedynie umowa ustna ze względu na plan ich zalesienia. Zeznał, że oskarżony miał pełne prawo użytkowania wszystkich działek i nie kojarzy B. S. i jej syna. Dodał, że umowy sporządzał M. P. i niektóre nie były w ogóle przez niego podpisywane, lecz wyłącznie przez E. P. (k. 68, 109-110).

Zeznania J. M. potwierdził M. P. (k. 111-113). Zeznał, że on osobiście sporządził umowę dzierżawy z dnia 30 grudnia 2015r. której przedmiotem było siedem działek. Wyjaśnił że dopiero dłuższy czas później została zawarta umowa obejmująca tylko działki o nr (...) z J. S., których nie obejmowała umowa z 30 grudnia 2015r. ze względu na inne plany dotyczące tych działek. Po okazaniu mu dwóch egzemplarzy umowy z podpisami i inną treścią świadek nie potrafił wyjaśnić skąd oskarżony posiadał dwa egzemplarze z podpisami wskazując, że być może zostawił oskarżonemu podpisany egzemplarz umowy dzierżawy pod jego nieobecność, a później jeszcze raz podpisali tą umowę (k. 113).

Jak wynika z powyższego w sprawie było bezspornym, gdyż potwierdzają to zgodnie wyjaśnienia oskarżonego, zeznania J. S., M. P. i J. M. oraz treść umowy z dnia 30 grudnia 2015r., której przedmiotem było siedem działek, że jako pierwsza została zawarta umowa, w której jako jej przedmiot nie były uwzględnione działki o nr (...). Umowa ta została podpisana przez wszystkie jej strony, a więc była ona umową obowiązującą i kształtującą stosunki prawne w zakresie z niej wynikającym. Nawet zatem gdyby faktycznie została później zawarta umowa obejmująca łącznie również działki nr (...) jak twierdził oskarżony i jego córka, umowa ta została zawarta w innej dacie niż widniejąca na tej umowie. Miała też zmienione inne zapisy w postaci przesunięcia płatności czynszu z 30 na 31 grudnia oraz pozostawiono taki sam czynsz dzierżawny pomimo, że umowa obejmowała nie ok. 124 ha, lecz 44 ha gruntu więcej. Oczywiście strony mogły dowolnie kształtować treść umowy i w taki sposób zgodnie na nowo ukształtować stosunek prawny (czemu zaprzeczają jednakże zeznania J. M. i M. P.), jednakże nie mogły czynić tego z datą wsteczną drogą tzw. podmiany pierwotnej umowy, tylko albo zawarcia nowej umowy albo aneksowania poprzedniej.

Zdaniem Sądu zeznania J. M. i M. P. zasługują na wiarę. Są one zgodne ze sobą, konsekwentne i logiczne. Świadkowie są przy tym osobami postronnymi dla oskarżonego i pozostają z nim w dobrych stosunkach, czego wyrazem fakt, że na rozprawie ewidentnie starali się w swoich zeznaniach przedstawiać jak najkorzystniejszy dla niego przebieg wydarzeń, zwłaszcza w zakresie tego, że oskarżony faktycznie dzierżawił od nich wszystkie dziewięć działek i w pełni wywiązywał się ze wszystkich ustaleń umownych. Z całą pewnością gdyby została zawarta umowa pisemna na wszystkie dziewięć działek świadkowie ci nie pominęli by tej okoliczności. Należy zwrócić przy tym uwagę, że na wiarę zasługują przypuszczenia M. P., że oskarżony mógł dysponować dwoma egzemplarzami umowy z dnia 30 grudnia 2015r. z podpisami, gdyż nawet córka oskarżonego w swoich zeznaniach podała, że M. P. przywoził sporo umów. Wykluczyć jednoznacznie jednak należy aby umowa obejmująca dziewięć działek w całości została sporządzona przez niego. Analiza złożonych przez oskarżonego umów potwierdza bowiem, że pierwsza kartka umowy na dziewięć działek jest w innym odcieniu niż druga strona tej umowy oraz cała umowa obejmująca siedem działek. Na tej pierwszej kartce jest przy tym użyta inna czcionka niż na drugiej kartce i umowie obejmującej siedem działek (inna jest wielkość liter i paragrafów), a także poprawiony został błąd gramatyczny po wyliczeniu numerów działek ze słowa „która” na „które” (k. 103, 104). Identyczna czcionka oraz ten sam błąd gramatyczny z kolei występują na innych umowach zawieranych pomiędzy stronami, w szczególności tej z 12.04.2012r. k. 105 akt i późniejszej umowie z 31.05.2017r. k. 36 akt (tylko umowa z k. 119 zawarta z B. S. jest sporządzona inną czcionką i z innym podpisem E. P. niż na wszystkich innych umowach i co istotne w niej również poprawiono powyższy błąd gramatyczny). Potwierdza to zatem, że M. P. był autorem wyłącznie umowy z 30.12.2015r. opiewającej na siedem działek, a nie umowy której przedmiotem było wszystkie dziewięć działek. Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że zgodnie z pisemną umową, której stroną jest B. S. to ona miała dzierżawić działki gruntu o nr 1/12 i 42/4 do maja 2017r. (k. 119), co chronologicznie logicznie pokrywa się z datą zawarcia umowy dzierżawy tych działek przez córkę oskarżonego.

Bezpośrednim przedmiotem ochrony art. 270§1 kk jest zaufanie do dokumentu jako formalnego sposobu stwierdzenia prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mającej znacznie prawne. Należy zaznaczyć, że zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem nawet sprostowanie pomyłki przez przerobienie dokumentu wyczerpuje znamiona tego przestępstwa, a bezprawności tego czynu nie wyłącza także zgoda osoby, której bezpośrednio dotyczy podrobienie. Stąd też nie miały znaczenia w niniejszej sprawie zeznania świadków K. P. i T. P., albowiem kwestia faktycznego użytkowania przedmiotowych działek gruntów jest całkowicie odrębna od tego jakiej treści była pisemna umowa dzierżawy z dnia 30 grudnia 2015r.

Mając powyższe na względzie Sąd uznał, że oskarżony B. P. swoim zachowaniem wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 270§1 kk. Posłużył się bowiem w dniu 27 lipca 2018r. w postępowaniu administracyjnym podpisaną umową dzierżawy pomiędzy nim a E. P. i J. M. z dnia 30.12.2015r., co do której miał pełną świadomość, że nie została zawarta w tej dacie i nie miała takiej treści jak rzeczywiście zawarta w tym dniu umowa dzierżawy. Wina oskarżonego w zakresie popełnienia czynu z art. 270§1 kk nie budzi zatem żadnych wątpliwości. Oczywistym jest z kolei, że w zachowaniu oskarżonego braku było znamion czynu z art. 13§1 kk w zw. z art. 286§1 kk i art. 297§1 kk, gdyż oskarżony składając umowę nie działał ani w celu osiągnięcia korzyści majątkowej ani w celu uzyskania dotacji czy subwencji dla siebie czy innej osoby, skoro postępowanie administracyjne dotyczyło skonfliktowanego z nim A. S.. Uzasadniało to dokonanie w wyroku korekty opisu czynu przypisanego oskarżonemu i jego kwalifikacji prawnej.

Sąd wymierzając karę jak w wyroku kierował się dyrektywami określonymi w treści art. 53 kk, biorąc pod uwagę stopień społecznej szkodliwości czynu oskarżonego i jego winy, który nie był niski, gdyż wiarygodność dokumentów ma zasadnicze znaczenie dla potwierdzenia istniejących stosunków prawnych oraz praw i obowiązków z nich wynikających, a przez to i dla całego porządku prawnego. Okolicznością obciążającą był także fakt, że oskarżony dopuścił się przestępstwa tego rodzaju w okresie próby wyznaczonej wyrokiem umarzającym postępowanie za czyn podobny.

Jako okoliczności łagodzące wzięto z kolei pod uwagę dobrą opinię oskarżonego w miejscu zamieszkania.

W oparciu o powyższe Sąd uznał, że karą adekwatną do stopnia winy i stopnia społecznej szkodliwości czynu oskarżonego będzie kara 100 stawek dziennych grzywny. Odzwierciedla ona stopień winy oskarżonego oraz stopień społecznej szkodliwości czynu. W ocenie sądu wymierzona w stosunku do oskarżonego kara spełni zarówno cele zapobiegawcze i wychowawcze, a ponadto wzbudzi w końcu w oskarżonym wolę współdziałania w kształtowaniu społecznie pożądanych postaw, w szczególności poczucie konieczności przestrzegania porządku prawnego. Mając na uwadze przepisy art. 33§1 i 3 kk i oceniając możliwości finansowe oskarżonego, który prowadzi gospodarstwo rolne i osiąga z niego dochód, Sąd ustalił wysokość stawki dziennej na kwotę 20 zł.

W ocenie Sądu, powyżej przedstawione argumenty, wskazują jednocześnie jednoznacznie na brak podstaw w niniejszej sprawie do ewentualnego warunkowego umorzenia postępowania, albowiem wina i społeczna szkodliwość czynu oskarżonego są znaczne, a jego dotychczasowe właściwości i warunki osobiste (zwłaszcza popełnienie kolejnego podobnego przestępstwa w okresie próby) nie uzasadniają przypuszczenia, że pomimo umorzenia postępowania oskarżony będzie przestrzegał porządku prawnego i w szczególności nie popełni ponownie przestępstwa. Oskarżony musi w końcu zrozumieć, że lekceważenie porządku prawnego niesie za sobą skuteczną reakcję, powstrzymującą w przyszłości przed podobnym zachowaniem.

Sąd orzekł także przepadek na rzecz Skarbu Państwa złożonej przez oskarżonego umowy dzierżawy, albowiem służyła ona do popełnienia przestępstwa.

Na podstawie art. 626§1 kpk w zw. z art. 627 kpk w zw. z art. 3 ust.1 ustawy o opłatach w sprawach karnych zasądzono ponadto od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 200 zł tytułem opłaty oraz kwotę 70 zł tytułem pozostałych kosztów sądowych.

z/

odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć obrońcy oskarżonego

z pouczeniem o prawie wniesienia apelacji w terminie 14 dni

od otrzymania odpisu

17.07.2019r.