Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Łomży

UZASADNIENIE

M. K. została obwiniona o to, że w dniu 13 lipca 2024 r. na cmentarzu parafialnym w M. gm. M. dokonała usunięcia wieńców pogrzebowych złożonych w dniu pogrzebu tj. 9.07.2024r. na grobie ojca P. C. poprzez ich wyrzucenie na śmietnik gdzie uległy zniszczeniu powodując stratę w mieniu wartości 600 zł na szkodę Pana S. C. zam. K. oraz 100 zł na szkodę Pana S. O. zam. K., jak również ww. czynem dopuściła się nieobyczajnego wybryku, tj. o wykroczenia z art. 124§1 kw i art. 140 kw.

Obwiniona nie przyznała się do zarzucanych jej czynów. W swoich wyjaśnieniach złożonych na rozprawie podała, że kilka dni po pogrzebie usunęła wszystkie wiązanki pogrzebowe, za wyjątkiem kwiatów które sama kupiła, żeby nie brudziły wybudowanego kilka lat wcześniej pomnika na grobie jej ojca. Nadmieniła, że cały pomnik posprzątała, a kwiaty przez nią kupione pozostawiła usuwając z nich pożegnalny napis pogrzebowy, gdyż jako jedyne były stojące. Dodała, że tak szybkie posprzątanie nie było wynikiem konfliktu rodzinnego, którego nie kwestionowała, lecz konieczności rozpoczęcia w dniu 14 lipca 2024r. leczenia szpitalnego celem przejścia zabiegu operacyjnego i rehabilitacji po nim, przez co nie była w stanie przewidzieć kiedy ponownie będzie w stanie dokonać posprzątania pomnika. Wskazała także, iż aktualnie w dalszym ciągu zajmuje się opieką i sprzątaniem grobu ojca (k. 29).

Sąd zważył co następuje:

Zgromadzony materiał dowodowy nie pozwala na uznanie obwinionej za winną popełnienia zarzucanych jej czynów. Wyjaśnienia obwinionej znajdują bowiem potwierdzenie w dokumentacji medycznej, którą okazała na rozprawie oraz częściowe oparcie w zeznaniach pokrzywdzonego S. C. (k. 29).

Na wstępie należy zaznaczyć, iż w sprawie było bezspornym, gdyż potwierdził to sam pokrzywdzony S. C., iż obwiniona jako córka zmarłego P. C. organizowała jego pogrzeb oraz do dnia dzisiejszego opiekuje się jego grobem wykonując prace porządkowe (k. 29). Prawo do grobu ma zarówno wymiar majątkowy, jak i osobisty – niemajątkowy, do którego zalicza się m.in. kult pamięci zmarłych, który polega na przysługujących człowiekowi różnych wolnościach, wypływających ze sfery uczuć i odczuć odnoszącej się do postaci osoby zmarłej, okazywania szacunku dla wspomnień i pamięci o niej, ochronie przed naruszeniami, składania wieńców i palenia zniczy (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 4 października 2016r. sygn. akt I ACa 372/16). Dlatego też fakt decydującej roli obwinionej w zakresie opieki nad grobem ojca nie oznacza, iż takich uprawnień pozbawieni są członkowie bliższej i dalszej (w przypadku istnienia więzi uczuciowych) rodziny lub osoby pozostające w relacjach faktycznych ze zmarłym (jak np. konkubenci). Nie sposób jednakże do kręgu tych osób zaliczyć przyjaciół i znajomych zmarłego, a do takich należy oskarżyciel posiłkowy S. O.. Osoby takie nie mają zatem jakichkolwiek uprawnień do decydowania w jakim miejscu i jak długo będą znajdowały się na grobie wiązanki czy znicze. W konsekwencji ich prawo ogranicza się wyłącznie do modlitwy przy grobie oraz samego złożenia wiązanki czy zapalenia znicza, z którym to momentem wyzbywają się też własności złożonych czy zapalonych przedmiotów kultu, gdyż stają się one współwłasnością wyżej wskazanych najbliższych krewnych zmarłego. Z chwilą złożenia w czasie pogrzebu P. C. wieńca, oskarżyciel S. O. jako osoba nie należąca do uprawnionych do grobu P. C., dobrowolnie wyzbył się więc własności tegoż wieńca, a zatem nie sposób stwierdzić aby mógł w ogóle mieścić się w kręgu pokrzywdzonych czynem z art. 124§1 kw w niniejszej sprawie, do których należy zaliczyć wyłącznie S. C..

Pomijając nawet fakt braku pokrzywdzenia należy zauważyć, iż czyn z art. 124§1 kw może być popełniony wyłącznie z winy umyślnej, a zatem sprawca musi albo chcieć dokonać zniszczenia lub uszkodzenia mienia albo też przewidując możliwość zniszczenia lub uszkodzenia mienia godzić się z tym. Tymczasem konsekwentnych wyjaśnień obwinionej o usunięciu wiązanek pokrzywdzonych wyłącznie celem posprzątania pomnika w żaden sposób nie podważają zeznania z rozprawy S. C. i S. O. (k. 29). Nie ma bowiem nigdzie określonego czasokresu usunięcia wiązanek pogrzebowych, a zatem czas ten uzależniony jest od decyzji najbliższej rodziny zmarłego. S. O. w zeznaniach podał, że następnego dnia po pogrzebie wszystkie wiązanki znajdowały się jeszcze na grobie, a zatem jego zeznania potwierdzają wyjaśnienia obwinionej o usunięciu ich kilka dni po pogrzebie. Dokumentacja lekarska leczenia szpitalnego obwinionej potwierdza z kolei, iż następnego dnia po posprzątaniu pomnika rozpoczęła ona leczenie szpitalne, w trakcie którego przeszła operację ortopedyczną skutkującą koniecznością dalszego leczenia w warunkach domowych oraz rehabilitacji (k. 28). Nie sposób zatem stwierdzić, iż dokonując posprzątania grobu bezpośrednio przed zabiegiem chirurgicznym i w świadomości nieznanego czasu powrotu do zdrowia zachowaniu obwinionej można przypisać winę umyślną, nawet w sytuacji skonfliktowania z innymi członkami rodziny. Działanie celowe w wyniku konfliktu obwinionej wyklucza chociażby niekwestionowany fakt usunięcia wszystkich wieńców, a zatem nie tylko tych należących do pokrzywdzonych. Dlatego też zdaniem sądu zachowanie takie należy traktować wyłącznie jako działanie niezgodne z niepisanymi zasadami współżycia społecznego nakazującymi liczenie się z potrzebami duchowymi wszystkich osób bliskich zmarłemu, ale nie jako działanie wyczerpujące znamiona czynu z art. 124§1 kw.

Powyższe zdaniem sądu nie daje żadnych podstaw do przypisania obwinionej jakiegokolwiek wykroczenia w ramach opisu czynów zawartego w zarzucie wniosku o ukaranie i ich kwalifikacji prawnej. Przede wszystkim działaniem obwinionej nie doszło do realizacji znamion czynu z art. 140 kw, gdyż warunkiem koniecznym zaistnienia tego wykroczenia jest dopuszczenie się nieobyczajnego wybryku, czyli zachowania w zakresie dobrych obyczajów znacznie odbiegającego od przyjętych zasad współżycia społecznego. Wybryk taki stanowi przy tym wykroczenie wyłącznie gdy ma miejsce publicznie, co bezsprzecznie nie wystąpiło w niniejszej sprawie, gdyż obwiniona czynności usunięcia wieńców nie dopuściła się przy jakichkolwiek ustalonych świadkach.

Jak zaznaczono wyżej wynikłe na skutek posprzątania grobu przez obwinioną zniszczenie wieńców nie realizuje ponadto znamion drugiego wskazanego we wniosku wykroczenia mianowicie art. 124§1 kw. Posprzątanie to było bowiem wynikiem decyzji obwinionej jako uprawnionej do grobu po zmarłym ojcu, a zatem mieściło się w zakresie jej uprawnień.

W niniejszej sprawie brak jest zatem znamion wykroczenia w zachowaniu obwinionej M. K..

Dlatego też Sąd uniewinnił M. K. od popełnienia zarzucanego jej czynu. Konsekwencją takiego rozstrzygnięcia było stwierdzenie na podstawie art. 118§2 kpw, że koszty postępowania ponosi Skarb Państwa.